دنیای مجازی را به رسمیت بشناسیم
" در نشست واکاوی نقش دانش آموزان و مدرسه در حوادث اجتماعی اخیر در موسسه اطلاعات(روزنامه اطلاعات) مطرح شد. زنان و نوجوانان صاحب تحلیل هستند. "
خدادی: در تحولات جاری ایران مهم‌ترین عنصری که می‌توانددر آسیب‌شناسی ماجرا کمک کند، گفتگو است. در هیچ فرایند و پدیده‌ای بدون گفتگو، نتیجه حاصل نشده است. البته خود گفتگو و مهارت، آداب و بستر گفتگو، نکاتی هستند که هر کدام آنها پیش‌نیاز گفتگو محسوب می‌شوند. خطر موقعی است که ما هر هرقت به بحران برخورد کنیم، گفتگو کنیم؛ در حالی که گفتگو باید کرد تا به بحران نرسیم. در تحولات اجتماعی اخیر که تقریبا همه ابعاد جامعه را در بر گرفته است نیز در یک جاهایی احساس خطر، احساس نگرانی و احساس اضطراب به وجود آمده است.
مؤسسه اطلاعات که یک قرن از عمر آن می‌گذرد، با برگزاری نشست‌های «راه گفتگو» در یکشنبه هر هفته، فرصت گفتگوی استادان و صاحبنظران درباره یک موضوع اصلی را فراهم کرده است.
ما در موضوع کارکرد رسانه‌های داخلی، خارجی، شبکه‌های اجتماعی، نسل دهه هشتادی‌ها و دانشگاه در جلسات قبل صحبت کردیم. امروز محیط مدرسه، دانش‌آموز و معلم را در تحولات اخیر اجتماعی مورد بررسی قرار می‌دهیم.
فیاض: از مسیری که مؤسسه اطلاعات به عنوان «راه گفتگو» در پیش گرفته است بسیار تشکر می‌کنم و امیدوارم راهگشای بسیاری از گره‌هایی که اکنون به‌وجود آمده‌اند یا احتمالاً در آینده به‌وجود خواهند آمد، باشد.
زرافشان: من هم از دکتر صالحی و همکارانش در روزنامه اطلاعات که نگاه مثبت به تحولات اخیر دارند و آن را تحولات اجتماعی نامگذاری کرده‌اند تشکر می‌کنم. طبیعتاً این نامگذاری نشانه آن است که ما نگاه تحلیلی به این جنبش نداریم و نگاه تحولی داریم و آن را در راستای تحولات اجتماعی کشور قلمداد می‌کنیم. نکته دوم انتخاب «گفتگو» به عنوان راه‌حل است؛ چیزی که در ۲ ماه اخیر توسط دلسوزان نظام و انقلاب مطرح شده است اما تا به حال جز این جلسات در واقع پیشبردی نداشته است. صداوسیما هم برنامه‌های گفتگومحور راه انداخته است و افراد ممنوع‌التصویر به تلویزیون راه پیدا کرده‌اند و نظرات خود را مطرح می‌کنند. امیدواریم این مسأله در کشور نهادینه شود و افکار و اندیشه‌های متفاوت، تریبونی برای مطرح شدن پیدا کنند. همچنین امیدواریم حاکمیت تن به گفتگو دهد و راه گفتگو با مردم را باز کند. نکته آخر این که امیدواریم این گفتگو با مخاطبان اصلی تحولات امروز جامعه، البته با حفظ امنیت صورت گیرد؛ یعنی نوجوانانی که موضوع جلسه امروز ما هستند.
خدادی: در تحولات اخیر، شاهد حضور دانش‌آموزان بودیم. بعضی‌ها معتقدند که ما از اول انقلاب، پدیده‌ای به این شکل نداشتیم! اگر شما هم این موضوع را تأیید می‌کنید، چه عواملی باعث بروز چنین صحنه‌هایی شده‌اند؟
فیاض: با تحولات اجتماعی جدیدی که با یک فرمول جدید در کشور اتفاق افتاده‌اند، چند نوع مواجهه می‌توانیم داشته باشیم. مواجهه اول این است که ماجرا را انکار و کوچک‌انگاری کنیم و آن را نادیده بگیریم و به راه خود ادامه دهیم تا ببینیم در آینده چه پیش خواهد آمد. مواجهه دوم این است که با موضوع واقعی‌تر روبرو شویم و عوامل و علت‌ها را بشناسیم. اگر دغدغه نظام، کشور و ملت بزرگ ایران را داریم، باید به دنبال کشف حقیقت باشیم. مواجهه سوم این است که مسأله را فقط از یک زاویه خاص ببینیم و باز هم به دنبال تأیید خود باشیم و نتوانیم حقیقت را چنان که هست دریابیم. همچنین اول باید مشخص کنیم که ما مسأله داریم یا نداریم؛ اگر داریم علت‌های بروز این مسأله چیست؟ سپس ببینیم گروه هدف ما چه کسانی هستند؟ آیا واقعاً فقط دانش‌آموزان در این تحولات اجتماعی نقش داشته‌اند یا اینکه موضوع پیچیده‌تر از این است و نیاز به تحقیقات علمی و دانشگاهی دارد؟ اگر با مشاهده صحنه‌ها قضاوت کنیم، شاید قضاوتمان قرین به واقع نباشد، اما واقعیت این است که تحولات اجتماعی امروز، تحت تأثیر دیدگاه‌های کل‌نگر و نظام‌مند هستند و دیدگاه فردگرا ندارند. در گذشته کمتر نظامات اجتماعی روی افراد تأثیر می‌گذاشتند، زیرا در گذشته ارتباطات و اطلاعات تا این اندازه در دسترس همه نبود، به همین دلیل نظامات اجتماعی نسبت به شبکه‌های فردی درون گروهی تأثیرات کمتری داشتند. رسانه کمک می‌کند تا نظامات اجتماعی و حتی نظامات برون مرزی، بر روی نگرش، تصمیم، باور و طرز تفکر ما تأثیر بگذارند.
