عمربن عبد العزیز ونوجوان، داستان نو جوان با نبوغ و تیز هوش. نو بالغ بلیغ و با شهامت. در بین افراد بشر به ندرت چهره هایی یافت می شود که از همان اوان کودکی آثار نبوغ و تیزهوشی از وجنات شان نمودار باشد. آنها می توانند سرمایه های گران بها و ذخایری ارزشمند باشند.
عمربن عبد العزیز ونوجوان، داستان نوجوان تیزهوش. کلام دلنشین این نوجوان بانبوغ خلیفه اموی را به وجد آورد.
شناسایی افراد تیز هوش
در کشف افراد تیزهوش از هیچ همتی، نباید فرو گذار کرد و در تربیت آنها از هیچ وسیله و راهی نباید دریغ داشت.
درتاریخ به شواهد برجسته و زیبایی از این قبیل بر می خوریم. اینک نمونه ای از آن شواهد:
داستان نوجوان با نبوغ و تیزهوش
درآغاز خلافت عمر بن عبدالعزیز، هیات های مذهبی برای تبریک و تهنیت از گوشه و کنار مملکت به حضور او رسیدند.
(عمر پسر عبدالعزیز، هشتمین خلیفه از خلفای اموی در سال ۹۹ هجری معادل ۷۱۷ میلادی) (1).
ازجمله هیاتی از حجاز به حضور او بار یافت که جوان خردسالی که حدود 15 سال سن داشت را به عنوان سخنگوی خود برگزیده بودند.
کلام دلنشین نوجوان
وقتی آن نوجوان شروع به صحبت کرد خلیفه گفت: آرام باش پسر، بگذار بزرگترها صحبت کنند.
نوجوان گفت: جناب خلیفه کمی تامل بفرمایید، ارزش انسان به دو عضو کوچک، قلب و زبان اوست.
اگر خداوند متعال بر کسی منت گذاشت و به او دلی دانا و زبانی گویا عطا فرمود، بهترین زینت را به او عطا فرموده است.
علاوه بر این جناب خلیفه، اگر تقدم به زیادی سن است آیا در میان امت، سالخورده تر از شما وجود نداشت؟
عمر بن عبدالعزیز که فراست وجوان و سخنان متینش را دریافت، گفت: آری سخن بگو که راستی آن هستی.
جوان گفت: جناب خلیفه ما برای تبریک و تهنیت به پیشگاه مبارک حاضر شده ایم، نه برای به دست آوردن منفعت یا ایمنی از خطر.
زیرا انواع نیکی ها را در شهر خود از تو دریافت داشته و می داریم.
درپناه عدل تو از همه مخاطرات در امانیم، از این جهت خدای را سپاسگزاریم که همچو شمایی را نصیب ما گردانیده است.
خلیفه از بیان نوجوان بسیار لذت برد و از او خواست تا در ضمن چند جمله کوتاه او را نصیحتی کند. نوجوان گفت:
جناب خلیفه گروهی از مردم به واسطه حلم خداوند و تاخیر در عقوبت الهی مغرور شدند،
آرزوهای دور و دراز آنها را فریفته و تملق ها و تمجیدها آنان را دچار غرور ساخت.
اینک به هوش باش که حلم پروردگار و آرزوهای دور و دراز و تملق ها ترا مغرور نسازد،
که در این صورت لغزش های بزرگ از تو بروز خواهد کرد و به سوی هلاکت رهسپار خواهی گشت!
منبـع:
کتاب: یکصد حکایت با تحلیل و برداشت، نویسنده محمود خیراللهی(شیدا). این کتاب ارزشمند در کتابخانه آستان حضرت معصومه(س) در شهر قم موجود است.
*****
(1)عمر بن عبدالعزیز کیست؟
اوهشتمین خلیفه از خلفای اموی است که برخی از اهل سنت از جمله ابن اثیر او راپنجمین خلیفه از خلفای راشدین دانستهاند.
عمر-بن عبدالعزیز در سال ۶۸۲ میلادی/۶۱ هجری در مدینه زاده شد.